در دهه های بعد از جنگ دوم جهانی استفاده از امواج ماهواره ای برای انتقال پیامهای تبلیغاتی رواج گسترده ای پیدا کرد. بدین لحاظ، نظام سلطه با برنامه ریزی های تعریف شده، در صدد پیاده کردن طرح ها و برنامه های خود بر آمد. از این رو، برخی کشورها با استفاده از تکنولوژی های صوتی و تصویری و همچنین تکیه بر ابزارهای فرهنگی و تبلیغاتی با رویکردهای اجتماعی و سیاسی برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی در جوامع گوناگون و خصوصا نسل جوان سرمایه گذاری کردند.

رسانه های گروهی؛ امروزه به عنوان مهمترین ابزار ارتباطی مردمان جهان نقشی اساسی دارند و ماهواره، تکمیل کننده نیاز فزاینده بشر برای گسترش روابط بین جوامع مختلف است، اما این تکنولوژی مورد سواستفاده قرار گرفته است، به گونه ای که دشمنان داخلی و خارجی برای القای اهداف و پیام های خود، از امواج ماهواره ای استفاده می کنند و با پرداختن به موضوع های جنبی، سطحی و حاشیه ای، واقعیات را وارونه جلوه می دهند.

رسانه های ارتباطی از جمله ماهواره ها در همه کشورها به عنوان مهمترین و قویترین مجاری انتقال پیام محسوب می شوند و در فرآیند انتقال اهداف و برنامه های متولیان رسانه نقش چشمگیری ایفا می کنند. به دلیل تلاش وسایل ارتباط جمعی، فرهنگ ها و خرده فرهنگ های مختلفی به کانون توجه افکار عمومی راه یافته اند. بی شک، رسانه ها در جهان سوم و خصوصا خاورمیانه، تکیه و تاکید بر گسترش پیوسته کمی و کیفی خود داشته و دارند. این گسترش همواره با چندگانه سازی، شعار آزادی و حقوق جوامع، اقلیت ها، گروه های متفاوت و نیز با معرفی هر چه بیش تر خرده فرهنگ ها همراه بوده است.

از سال 1957 میلادی که اتحاد جماهیر شوروی، نخستین ماهواره را به فضا پرتاب کرد، ماهواره ها به عنوان یکی از مهمترین واقعیت های جهان کنونی، تشکیل دهنده بخش مهمی از زیربنای ساختارها و اطلاعات با استفاده از تکنولوژی پیشرفته فنی است که عامل اساسی تاثیرگذاری بر افکار عمومی به حساب می آید.

کارشناسان سیاسی، هزاره سوم میلادی را قرن ماهواره ها نامیده اند. استفاده از جریان عظیم اطلاعات و انتقال آن در گستره وسیعی از جهان به سیستم های ارتباطی خاصی نیاز دارد و امواج ماهواره ها با تکنولوژی پیشرفته، نقشی حیاتی را در این باره ایفا می کنند.

شتاب پیشرفت های علم و تکنولوژی در قرن اخیر باعث از بین رفتن فاصله های زمانی و کاهش زمان دسترسی به اطلاعات شده است. تبعات این روند، تغییراتی اساسی در شیوه های دسترسی به اطلاعات عمومی و خصوصی دولت ها و افراد و نیز روش های تعلیم و تربیت به وجود آورده است.

صاحبنظران معتقدند، عدم توازنی که میان توانایی های انسان و جریان عظیم اطلاعات در تمدن کنونی وجود دارد، ضرورت نوآوری در وسایل ارتباط جمعی را برای دسترسی به اطلاعات مورد تاکید قرار می دهد و از همین رو گفته می شود، دنیا در آستانه هزاره سوم میلادی، با انفجار اطلاعات روبه روست. ماهواره ها در زیربنای ساختار ارتباطات و اطلاعات به یک بخش مهم و عمده تبدیل شده اند و هیچ کشوری را نمی توان از چنین پدیده هایی بی نیاز دانست، هرچند برخی دولت های غربی، همواره از رسانه ها به عنوان ابزار تخریب، تحریف واقعیت و بدنام کردن دولت های منتقد و مخالفشان استفاده کرده اند. تکیه بر غریزه و غرض، صداقت نداشتن در اطلاع رسانی (تناقض گویی، مبالغه و اغراق، تخریب، تحریف، سانسور)، ترس و خودسانسوری، بداخلاقی، ارعاب، ایجاد دشمن فرضی، موثق نبودن پیام ها و شایعه پراکنی، عینی و واقعی نبودن پیامها و اخبار، رعایت نکردن اصل بی طرفی، عدم استقلال، جریان سازی توهم آمیز و ... ازجمله کارکردهایی است که در مفاهیم و پیام های منعکس شده در برنامه های ماهواره ای وجود دارد.

برای نمونه، دخل و تصرف دولت های آمریکا و انگلیس و برخی باندهای سیاسی و اقتصادی وابسته به جنبش صهیونیسم در برنامه های وسایل ارتباطی ماهواره ای فارسی زبان خارج از کشور، امری کاملا مشهود و قابل توجه است. این امر، موجب شده است که کار و مسوولیت حرفه ای رسانه، جای خود را به مردم فریبی، تحریف و تخریب، قطع ارتباط میان خود با واقعیت جامعه و در نهایت افول عقلانیت و وابستگی آنها به بیگانگان بدهد.



** مروری بر تاریخچه ماهواره ها

-------------------------

از زمانی که اتحاد جماهیر شوروی در سال 1957، ?اسپاتنیک? را به عنوان نخستین ماهواره جهان به فضا پرتاب کرد، بیش از 6000 ماهواره به فضا فرستاده شده است. کشور آمریکا نیز تاکنون 423 ماهواره فعال در فضا دارد. چین نیز حضور چشمگیری در فضا یافته است. هم اکنون 957 ماهواره، فعال و در دور زمین در گردش اند و دست کم 115 کشور در مالکیت یک ماهواره سهم دارند. 44 کشور نیز با دو یا یک کشور دیگر مالکیت یک ماهواره را در اختیار دارند. آمریکا، تایوان، ژاپن و فرانسه بزرگ ترین سهامداران در این همکاری ها هسنند.

جمهوری اسلامی ایران برای نخستین بار ماهواره ?امید? را در تاریخ 14 بهمن 1387 به فضا پرتاب کرد و به جمع 10 کشور پرتاب کننده ماهواره در جهان پیوست.

آمریکا، چین، روسیه و برخی کشورها از کاربران اصلی ماهواره های فعال دنیا هستند، با این حال مصرف و کاربرد ماهواره ها تحت تاثیر وضعیت اقتصادی و سیاسی مناطق مختلف جهان تغییر می کند.

فعالیت ماهواره ها اغلب در عرصه های تجاری، نظامی، غیرنظامی و یا دولتی است، اما برخی ماهواره های فعال، همزمان، کاربردهای مختلفی دارند. مثل ماهواره های علمی- نظامی، هواشناسی- نظامی، مخابراتی- نظامی، ناوبری نظامی، جاسوسی، نظارت دریایی و ماهواره های هشداردهنده، استراق سمع و عکاسی.

نخستین آزمایش ها برای بهره گیری از ماهواره های ارتباطی در سال 1973 از سوی آمریکا در هشت ایالت با پخش دو ساعت برنامه تلویزیونی آغاز شد و نهایتا در اواسط دهه1980، نخستین ماهواره های ارتباطی پخش مستقیم ?برنامه های تلویزیونی? برای استفاد? عمومی در غرب به مدار زمین فرستاده شدند (معتمد نژاد. 1371: ص ص 298-299).

ماهواره ?هاتبرد? در سال 1379 خورشیدی از سوی یک شرکت ایتالیایی – فرانسوی به فضا پرتاپ شد و اکنون نیز بیشترین کاربرد را در میان ماهواره های دنیا دارد. پهنای باند بیشتر، پوشش دهی مناسب و تنوع شبکه ها موجب شده این ماهواره بینندگان زیادی را در سراسر جهان به خود جلب کند. این ماهواره دارای بیش از 2000 کانال تلویزیونی و رادیویی است.

اغلب این کانالها از کشور آمریکا و برخی کشورهای اروپایی تغذیه می شوند.

ماهواره هایی که کانال های فارسی زبان را تحت پوشش قرار می دهند عبارتند از: ماهواره هاتبرد، ماهواره ترک ست، ماهواره عرب ست، ماهواره نیل ست، ماهواره یوتل ست w3، ماهواره تلستار 12، ماهواره اینتل ست 902 و ....

برنامه های کانال های ماهواره هاتبرد عمدتا در چارچوب موزیک، موزیک ویدیو، فیلم و برنامه های سرگرم کننده به زبان های فارسی، انگلیسی و عربی پخش می شود.



** شبکه های ماهواره های فارسی زبان

----------------------------------------

در چند سال گذشته کشورهای مخالف سیاست ها و رویکردهای فرهنگی و سیاسی جمهوری اسلامی، با هدف تاثیرگذاری در افکار عمومی و کانالیزه کردن آن، اقدام به راه اندازی و تاسیس شبکه های ماهواره ای فارسی زبان با اهداف و برنامه های خاصی کرده اند. آشنایی با انواع گوناگون شبکه های فارسی زبان و شناخت مالکیت، محل پخش، تاریخ تاسیس، موضوع و هدف تبلیغاتی و خط و مشی کلی آنها می تواند در ارایه نمایی کلی از هر آنچه که در فضای سایبری منعکس می شود، موثر باشد.

در این میان، نقش جریان های منطقه ای که اقدام به راه اندازی شبکه های ماهواره ای می کنند را نمی توان نادیده گرفت. به طور مشخص می توان به کانال هایی خبری و سیاسی در کشورهای منطقه خاورمیانه و همچنین شبکه هایی که با موضوعات دینی و اعتقادی برنامه پخش می کنند، اشاره کرد.



** وضع کمی و کیفی رسانه های فارسی زبان خارج از کشور

--------------------------------------------------

مطابق آمارهای رسمی، در حال حاضر امواج بیش از 2000 کانال ماهواره ای در ایران قابل دریافت است که 110 شبکه با پخش برنامه های متنوع در قالب ویدیو موزیک ها، طنز، فیلم فارسی، سریال های جذاب، شبکه های تجاری، اخبار و تحلیل های دینی، سیاسی، اجتماعی و سرگرمی های گوناگون به زبان فارسی فعالند.

کارشناسان می گویند که به طور میانگین هر سال 5 شبکه به شبکه های فارسی زبان اضافه می شود. گزارش های موجود حاکی از آن است که پخش برنامه های رسانه های فارسی زبان بیشتر از امارات، آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان و ترکیه انجام می شود.

?به لحاظ فنی در 159 مدار تلویزیونی در کل جهان، 203 ماهواره تلویزیونی فعال است که از این تعداد در 80 مدار قابل دریافت در ایران، 100 ماهواره تلویزیونی -یعنی نیمی از ماهواره های جهان- قرار دارند. این تعداد ماهواره ها، امکان تماشای حدود 18000 شبکه تلویزیونی را در ایران فراهم می آورد.

با گیرنده ها و بشقاب های معمولی می توان حدود 2000 کانال ماهواره ای را در ایران با کیفیت بالا دریافت کرد?.

جواد آرین منش نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی و نایب ربیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز پیش تر گفته بود: هم اکنون 17 هزار و 666 شبکه ماهواره ایی در جهان فعال است که از این تعداد سه هزار شبکه ماهواره ای در داخل ایران با آنتن های معمولی قابل دریافت است. (04/09/1388)

تاکنون کانال های فارسی زبان زیادی راه اندازی شده که برخی از آنها فعال اند و برخی دیگر پس از مدتی غیر فعال شده اند. موسیقی، رقص، آهنگ های درخواستی، کنسرت ها، تبلیغ مد و انواع پوشش، آگهی های تجاری، اخبار، تفسیرهای خبری، تحلیل های سیاسی و ... محتوای رسانه های فارسی زبان خارج از کشور را تشکیل می دهند. در حوزه کودک و نوجوان نیز بیش از250 کانال ماهواره ای وجود دارد.

اصلیترین زمینه فعالیت کانال های فارسی زبان بر پخش موزیک، فیلم، خبر، تحلیل، گزارش و برنامه های سرگرمی متمرکز شده که عمدتا با اهدف سودجویانه و برای تاثیرگذاری بر مخاطب ایرانی ساخته و پرداخته شده و سعی در القای واقعیاتی دور از ذهن و مخالف مسایل اعتقادی، فرهنگی، اخلاقی و اجتماعی – سیاسی دارند.

برخی کارشناسان معتقدند که هدف مشترک رسانه های فارسی زبان خارج از کشور و برنامه ها و نتیجه آنها چیزی جز هویت زدایی، مصرف زدگی، فرهنگ سازی، تبلیغ پوشش و مد غربی، سست کردن ارکان خانواده ایرانی، تجزیه طلبی، قوم گرایی، تضعیف ارزش های دینی، شایعه پراکنی علیه نظام سیاسی، کانالیزه کردن افکار عمومی و از هم گسیختن همبستگی ملی نیست. این هدف و نقش منفی رسانه های فارسی زبان خارج از کشور به روش هایی صورت می گیرد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می شود.



الف – گسست پیوندهای اجتماعی در سایه غریزه گرایی

برخی از اصحاب رسانه های ماهواره ای فارسی زبان تحت تاثیر امیال و هوی و هوس و غریزه عمل می کنند و عقلانیت را ملاک اطلاع رسانی قرار نمی دهند. از این رو روابط بین افراد جامعه و دولت و نیز ارتباط این دو نهاد را با یکدیگر، کدر و زمینه های فروپاشی همبستگی ملی را فراهم می کنند.

با این نگاه می توان گفت بخشی از عملکرد رسانه های ماهواره ای فارسی زبان و دست اندرکاران آنها تحت تاثیر غریزه و امیال گردانندگان آنها صورت می گیرد. ادامه این عملکرد منفی، الگو های روابط اجتماعی را در جامعه با رواج غریزه گرایی تغییر می دهد و به تدریج موجب گسیختگی روابط اجتماعی و پیوندهای جامعه و به دنبال آن تضعیف همبستگی ملی و ارتباط این جامعه با دولت می شود. در نتیجه چنین کارکردی، فراهم شدن زمینه روانی کشیده شدن افراد و به ویژه جوانان به سوی ناهنجاری های اجتماعی واقعیتی انکار ناپذیر است.

همچنین برخی شبکه های فارسی زبان در راستای جذب مخاطب با هدف ایجاد شکاف های قومی، ملی و دینی راه اندازی شده اند. در این راستا شبکه های جهانی مستقل مذهبی به زبان های فارسی، عربی، انگلیسی و ترکی راه اندازی شده و هر روز نیز بر دایره فعالیت آنان افزوده می شود. برنامه ریزی دشمنان ایران در جهت تاثیرگذاری بر ارزش های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی صورت می گیرد و هر روز موج فعالیت های منفی کانال های ماهواره ای علیه فرهنگ و سنن ایرانی، ابعاد جدیدتری به خود می گیرد. به نظر می رسد مقابله با این پدیده از رسالت های اصلی رسانه های داخلی خصوصا برنامه سازان رسانه ملی و سایر تصمیم گیران فرهنگی و سیاسی است.



ب- تحریف و تحدید

از شیوه های مهمی که مورد توجه و استفاده صحنه گردانان اصلی رسانه های فارسی زبان خارج از کشور بوده و هست، شیوه تحریف و دستکاری اخبار و پیام ها است زیرا آنها می دانند که مخاطبان، دسترسی کامل و لازم را به منابع موثق پیام ها ندارند. صحنه گردانان اصلی این رسانه ها که در پی ایجاد، تبلیغ و جا انداختن الگوی تک ذهنی و تک خطی خود هستند، از برخی تکنیک های خبری در پوشش اخبار و اطلاعات جهت دار، مدد می جویند تا آن چیزی را که خود می خواهند بسازند، نه آن طور که واقعیت دارد. تکنیک هایی همچون: ایجاد دشمن فرضی (مثلا ایران هراسی یا اسلام هراسی)، پنهان کاری، منبع نقاب دار (منبعی که خواست نامش فاش نشود)، استفاده از عقاید و گرایش های فکری و یا سمبل های مخاطبان، خشونت کلامی و قلمی رسانه ای و ....



ج - خط تضعیف، تحریک و تخریب

تضعیف اصول مربوط به حاکمیت ملی، نهادهای مدنی، شعارها و آرمان های ملت ایران مانند جمهوریت، اسلامیت، استقلال، آزادی، تحریک قومیت ها به تجزیه طلبی و ... ازجمله محورهای القایی رسانه های ماهواره ای فارسی زبان است که همبستگی ملی را نشانه رفته و بتدریج موجب بحران سیاسی می شود. همچنین القا و تلقین یاس و دلسردی در میان مردم، بزرگ کردن کمبودها و نارسایی ها، طرح تشدید اختلافات بین مقامات و قطبی کردن جامعه، عمده کردن برخی شخصیت ها و تخریب شخصیت های سیاسی دیگر و مواردی از این قبیل، از طرف رسانه های یاد شده در سست کردن رشته های همبستگی دینی و ملی و کاهش مشارکت و بروز و تعمیق انواع بحران های سیاسی، تاثیرگذار است.



د – کارگزاران غرب

رسانه های ماهواره ای فارسی زبان خارج از کشور، مستقل نیستند و مطابق همان مشی تبلیغاتی و خط القاء و تلقین، تحریف و تخریب، اتهام و ذهنیت سازی، اقدام به تبلیغات نادرست علیه بنیان های اجتماعی می کنند. این رسانه های ماهواره ای وابستگی سیاسی و مالی به دولت ها و گروه های ضدایرانی داشته و در این راه گام بر می دارند. از آنجا که این رسانه ها، وابسته به قدرت های بزرگ هستند و سیاست های کلی این قدرت ها بر آنها اعمال می شود، از این رو به کارگزاران برنامه های دول آمریکا و انگلیس یا نهادهای دولتی و موسسه های خصوصی صهیونیستی تبدیل شده اند.

در ادامه گزارش، برخی شبکه های ماهواره ای که در قالب مسایل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی فعالیت دارند به اجمال معرفی می شوند:



* شبکه های خبری وابسته به غرب

-------------------------------

شبکه خبری یورونیوز یک شبکه تلویزیونی اروپایی است که در ژانویه 1993 میلادی در شهر لیون فرانسه کار خود را آغاز کرد. بنا بر تصمیم کمیسیون اتحادیه اروپا، سرویس فارسی این شبکه پخش برنامه های به زبان فارسی را از ماه اکتبر 2010 (مهر- آبان 1389) در قالب خبر و گزارش با رویکرد پوشش اخبار جهان، زندگی و محیط زیست و مسایل مربوط به اجتماع، فرهنگ، علوم، آب و هوا و ورزش شروع کرده است. این شبکه تلویزیونی هم اکنون به ده زبان انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی، اسپانیولی، پرتغالی، روسی، ترکی استانبولی، عربی و فارسی و اوکراینی برنامه پخش می کند. زبان فارسی دهمین زبان برنامه های یورونیوز است.



* بی بی سی فارسی، دیگر رسانه خارجی است که به عنوان ابزار تبلیغاتی دولت انگلیس عمل می کند. بنگاه سخن پراکنی بریتانیا موسوم به ?بی .بی .سی? قدیمی ترین و بزرگ ترین بنگاه سخن پراکنی در سرتاسر جهان است. این شبکه در سال 1922 به شکل کنسرسیومی توسط شرکت های ?مارکونی?، ?جی. ائی.سی?، ?بریتیش تامپسون?، ?متروپولیتن ویکرز? و شرکت برق بریتانیا راه اندازی شد. هدف اصلی این شرکت تأسیس شبکه خبر رسانی به تمام بریتانیا و در عین حال حفاظت از پایه های ایدئولوژیک بریتانیای کبیر بود.

در گزارش مجلس لردها یا اعیان بریتانیا در بررسی منشور سرویس جهانی بی .بی .سی در دوره پارلمانی سال های 2005ـ2006 چنین آمده است: ?وزارت امور خارجه تأمین کننده مالی سرویس جهانی است و توافق رسانه ای بین بی .بی .سی و وزارت خارجه، تعیین کننده اهداف راهبردی سرویس جهانی بی.بی.سی است?.

بخش فارسی رادیو بی بی سی از 8 دی سال 1319 آغاز به کار کرد.

بخش وب سایت فارسی بی بی سی نیز از سال 1379 کار خود را شروع کرد.

شبکه تلویزیونی فارسی بی بی سی 14 ژانویه 2009 میلادی، (25 دی 1387 خورشیدی) اولین پخش خود را آغاز کرد.

این رسانه سومین شبکه تلویزیونی بعد از شبکه تلویزیونی انگلیسی و عربی به شمار می رود که فارسی زبانان آسیای مرکزی، خاورمیانه و اروپا را تحت پوشش خود قرار می دهد و در راستای پیشبرد اهداف دولت انگلیس همچون نقش اطلاعاتی در بحران های سیاسی داخلی، ایجاد اختلافات قومی و مذهبی در ایران، تلاش برای جذب جوانان و قشر تحصیلکرده جامعه ایران فعالیت می کند.

این شبکه فارسی زبان برنامه های خود را با بودجه ای بیش از 23 میلیون دلار در سال و با برنامه ریزی برای 170 میلیون مخاطب فارسی زبان با بهره گیری از 150 خبرنگار، 150 نیروی فنی و 50 نیروی اداری و بیش از صد دفتر خبری در دنیا، آغاز کرد.



* صدای آمریکا نیز رسانه ای است که ابتدا در سال 1942 با هدف مقابله با تبلیغات آلمان نازی ایجاد شد و در همان دوران برنامه های خود را به زبان فارسی برای ایرانیان آغاز کرد، اما از زمان تسخیر سفارت آمریکا در آبان 1358 خورشیدی (اکتبر 1979 میلادی) پخش برنامه های صدای آمریکا برای فارسی زبانان به صورت مداوم و مستمر ادامه دارد. این رسانه هم اکنون با 110 کارمند و با بودجه ی سالانه ی بیش از 20 میلیون دلار برنامه پخش می کند.

در سال های اخیر بخش فارسی از جهت تعداد پرسنل و بودجه، رشدی سریع داشته است. دولت آمریکا همچنین بودجه ?رادیو فردا? را تامین می کند که به صورت 24 ساعته با تمرکز بر اخبار داخلی ایران فعالیت می کند.



** شبکه های غیرخبری متمرکز بر موضوعات اجتماعی

---------------------------------------------

تمرکز بر موضوعات اجتماعی برای گردانندگان اصلی ماهواره ها اهمیت زیادی دارد، زیرا باعث تغییر فرهنگ و ارزش های جامعه شده و به اهداف نهایی قدرت ها کمک می کند.

* شبکه تلویزیونی?فارسی وان? با پخش برنامه ای مستند و فیلم های سینمایی و نیز برنامه های آموزشی و سرگرمی سعی در القای اهداف و برنامه های رهبران خود دارد. مقر این شبکه در هنگ کنگ است و موسس آن مجموعه ی رسانه ای ?استار? متعلق به ?نیوزکورپوریشن? و در مالکیت یک یهودی به نام ?روپرت مرداک? است. اداره مرکزی این مجموعه در نیویورک واقع است، امپراطوری نیوزکورپوریشن علاوه بر رسانه های دیداری و شنیداری، بیش از صد روزنامه و مجله در سراسر جهان منتشر می کند که می توان به دیلی تلگراف، وال استریت ژورنال، سان، تایمز و ساندی تایمز، نیویورک پست و ... اشاره کرد.



* پی ام سی خانواده (PMC Family)‏ یک شبکه تلویزیونی سرگرم کننده فارسی زبان متعلق به ?شرکت رسانه فارسی? است. این شبکه تلویزیونی در 24 ساعت به پخش برنامه های تلویزیونی سرگرم کننده از جمله مجموعه ها، سریال ها و مستندهای تلویزیونی، با دوبله یا زیرنویس فارسی می پردازد. دفتر مرکزی این شبکه تلویزیونی در دبی واقع است.



* Persian Music Channel شبکه موسیقی فارسی زبان که در سال 2003 افتتاح شد. مرکز این شبکه ابتدا در هلند بود، اما پس از مدتی به دبی منتقل شد.

* شبکه PMC با پخش موزیک ویدئو در دبی فعال است.

در کنار شبکه های فوق، کانالهای فارسی زبانی چون رنگارنگ، ملی، پارس، آپادانا، ایرانیان، کانال یک، آزادی، تپش، ایران، جام جم بین المللی، امید ایران، IPN و صدها کانال دیگر برنامه پخش می کنند.



شبکه های ماهواره ای فارسی زبان که مبلغ وهابیت اند عبارتند از: شبکه جهانی بیان، نور، کلمه و وصال فارسی. شبکه تلویزیونی الوصال از کشور کویت به زبان فارسی به عنوان تریبون اهل سنت فارسی زبان معرفی می شود.