به گزارش آفتاب دل مستوره اردلان شاعر پرآوازه کرد در سال 1220 هجری قمری در شهرستان سنندج دیده به جهان گشود ؛ وی در دورانی که بسیاری از زنان به دلایل گوناگون از کم‌ترین میزان سواد برخوردار بودند با پشتکار مثال‌زدنی و با یاری گرفتن از استعداد و ذوق سرشار خود به تحصیل علم روی آورد.

اردلان که پدرش "ابوالحسن بیگ" از افراد نامی خاندان قادری بود، پس از فراگرفتن مقدمات تحصیل به تکمیل دانش و اندوخته‌های خود همت گماشت تا آنجا که سرانجام به انسانی فرزانه و بافضیلت مبدل شد.

این بانوی سنندجی که نام واقعی او "ماه‌شرف خانم اردلان" بوده مسلمانی کامل عاشق دین، رسول گرامی اسلام و خاندان پاکش است. تا آنجا که این عشق و دلدادگی را می‌توان در جای جای اشعاری که اغلب به فارسی می‌سرود مشاهده کرد.

مستوره اردلان در اشعار زیبای خود به سمت عرفان گرایش بیش‌تری داشته و با برخی از شعرای معاصر خود از جمله "نالی" ارتباط شعری داشته است.

از آثار او می‌توان به دیوان اشعار، کتابی در خصوص عقاید و تعالیم اسلامی، تاریخ نگاری درباره حکام کردستان به نام " تاریخ اردلان" اشاره کرد.

مستوره اردلان در سال 1253 هجری قمری عازم کشور عراق شد و در سال 1264 هجری قمری در سن 44 سالگی از دنیا رفت.

عبدالحمید بدیع‌الزمانی

استاد بدیع‌الزمانی فردی فرهیخته، مدرس و خادم فرهنگ اسلامی بود. وی در سال 1280 هجری شمسی در شهرستان سنندج متولد شد و از همان دوران کودکی به علت هوش بالا لقب بدیع‌الزمان را برای وی برگزیدند.

بدیع‌الزمانی با نام خانوادگی اصلی "مهی فرهی" سال‌های متمادی از عمر بابرکت خود را در راه تدریس علم و فرهنگ گذراند. ابتدا در دبیرستان دارالفنون و پس از آن در دبیرستان‌های امیرکبیر و گوهرشاد به تعلیم همت گماشت.

به گزارش خبرگزاری فارس، بدیع‌الزمانی در سال 1335 به دعوت دانشگاه تهران پاسخ مثبت داد و به عنوان استاد در دانشکده ادبیات و علوم انسانی و الهیات به خدمت پرداخت.

از وی آثاری چون " تعلیقات بر کتاب التوسل الی الترسل"، "معیار القریض در عروض فارسی"، دیوان اشعار به دو زبان عربی و فارسی به یادگار مانده است.

این شاعر وارسته سرانجام در سال 1356 هجری شمسی در سن 76 سالگی دار فانی را وداع گفت.

آیت‌الله مردوخ کردستانی

دانشمند، نقاش و شاعر برجسته سنندجی در سال 1298 هجری قمری در شهرستان سنندج به دنیا آمد. نام واقعی این عالم برجسته جمال‌الدین محمد مردوخ بود که بعدها به آیت‌الله مشهور شد.

وی که دارای بیانی زیبا و قلمی توانا بود نثر فارسی و عربی را به خوبی و با فصاحت و سادگی تمام می‌نوشت. به علوم اسلامی مسلط و در نقاشی و سرودن شعر نیز مهارت داشت.

برخی از آثار آیت‌الله مردوخ که عمر خود را در راه مطالعه و پژوهش سپری کرد عبارتند از: " تاریخ کرد و کردستان "، " فرهنگ مردوخ "، "منطق مردوخ"، "نحو مردوخ"، و‌ "رمز آفرینش".

این عالم هنرمند در سال 1354 هجری شمسی در سنندج چشم از جهان فرو بست و بنا به وصیت خود در روستای نوره و در حضور جمع کثیری از مردم کرد به خاک سپرده شد.

بابا مردوخ روحانی

اسماعیل روحانی مشهور به بابا مردوخ در شهرستان سنندج به دنیا آمد و مدت زیادی از عمر خود را در این شهر زندگی می‌کرد و سرانجام نیز در همین مکان از دنیا رفت.

وی از علمای معاصر بود که کتب مختلفی در حوزه مسائل و علوم دینی برای مدارس تدوین کرده است. از جمله آثار او " تاریخ مشاهیر کرد" است که در آن به معرفی بسیاری از فرزانگان کرد از قرن دوم اسلامی تا عصر حاضر پرداخته است.

سیدابراهیم ستوده

فقیه و شاعر نامی کرد در سال 1305 هجری شمسی در روستای کوچک چرمگ "سنگ سفید" از توابع شهرستان سنندج به دنیا آمد. وی که از سادات بوده در 23 سالگی از دائی خود "ملا محمود مفتی" اجازه فقاهت می‌گیرد.

دبیر شورای شعر ایران در سال 1329 به عنوان دانشجو به تحصیل علم در دانشگاه تهران و نزد اساتیدی همچون" فروزانفر" پرداخت و لیسانس خود را از این دانشگاه دریافت کرد.

این استاد نامی که در شعر کردی و فارسی صاحب نظر بوده اشعاری به این دو زبان سروده که در آن عشق به انسان و میهن، دین‌داری و لطافت طبع به چشم می‌خورد.

سالم سنندجی

این فاضل بزرگ با نام اصلی شیخ محمدسلیم و مشهور به سالم در سال 1274 هجری قمری در یکی از روستاهای اطراف سنندج به دنیا آمد. وی مقدمات علم در دو زبان فارسی و عربی را نزد پدر خود "شیخ احمد بن شیخ عبدالکریم بن عبدالغفار" می‌آموزد و پس از فوت وی نزد "شیخ محمد فخرالعلمای مردوخی دژنی" به یادگیری ادبیات پرداخت.

استاد سالم سنندجی پس از آن به مهاباد و سلیمانیه رفت تا نزد " ملا عبدالقادر مدرس" که از علمای دوران بود به تحصیل علم بپردازد.

وی اجازه‌ی فقاهت را از همین استاد دریافت می‌کند و پس از مدتی که به سیر و سلوک سپری کرد به شهرستان سنندج بازگشته و تا آخر عمر به تدریس علوم و طریقت مشغول شد.

شیخ سالم که دارای ذوق و طبع لطیف بوده و اشعار زیبایی به زبان‌های عربی، کردی، و فارسی می‌سرود در سال 1337 هجری قمری چهره در نقاب خاک کشید.

گلشن کردستانی

استاد غزل‌سرا و قصیده‌پرداز چیره‌دست در سال 1309 هجری شمسی در شهرستان سنندج و در خانواده‌ای مذهبی به دنیا آمد. وی با نام واقعی"سید محمود گلشنی" پس از گذراندن تحصیلات عالیه در شهرستان سقز از توابع کردستان و شهرهای همدان، شیراز و تهران به تعلیم و تدریس زبان فارسی پرداخت.

پس از آشنایی با استاد " باستانی پاریزی" در شهر کرمان و استفاده از محضر وی در سال 1332 در محافل ادبی تهران با اساتیدی همچون "مهرداد اوستا " و "مشفق کاشانی" آشنا شد.

گلشن کردستانی که علاقه‌ی وصف‌ناپذیری به ایران و کردستان داشت و به عنوان یکی از اساتید مسلم شعر و ادب فارسی شناخته می‌شود در سن 62 سالگی از دنیا رفت.

دیوان شعر" تندر" از آثار گلشن کردستانی است.  

 

 

منبع؛ خبرگزاری فارس