به طور متوسط هر ساله 500 هزار زن در سراسر جهان به سرطان دهانه رحم مبتلا می‌شوند و بیش از 270 هزار نفر از آنها جان می‌بازند. این سرطان که براثر انتقال ویروس HPV یا پاپیلومای انسانی رخ می‌دهد امروزه، یک سرطان قابل پیشگیری محسوب می‌شود. به طور سنتی تست رایج برای تشخیص زود هنگام آن پاپ اسمیر است اما هم‌اکنون تستی اختصاصی جهت تشخیص HPV موجود است که می‌تواند همراه با پاپ اسمیر انجام شود. شاید خواندن خاطرات و تجربیات یک خانم مبتلا به سرطان دهانه رحم که در شرف خارج کردن رحم خود است، بتواند اهمیت این آزمایش را برای‌تان روشن کند.

نتیجه آزمایش را دست کم گرفتم و ...

مطمئنا هیچ خانمی دوست ندارد تست پاپ اسمیر انجام دهد (تستی که تغییرات سلولی دهانه رحم را بررسی می‌کند) و من هم یکی از آنها هستم. به خاطر همین هربار به بهانه‌های مختلف انجام تست‌ها به خصوص پاپ اسمیر را چند سالی به عقب می انداختم و ترجیح می‌دادم آنها را فقط هنگام بارداری یا بعد از زایمان انجام دهم. سال گذشته هم وقتی فهمیدم نتیجه پاپ اسمیرم غیرطبیعی است خیلی به آن اهمیت ندادم چون در دهه 20 سالگی‌ام چندین بار از این جواب‌ها گرفته بودم و در تست‌های بعدی مشخص شده بود که مشکلی ندارم، اما وقتی برای آزمایشات بعدی مراجعه کردم و با نتیجه کولپوسکوپی (معاینه و نمونه‌برداری اختصاصی واژن)، بیوپسی و عمل تشخیصی LEEP (استفاده از الکتریسیته برای برداشتن ناحیه درگیر) مواجه شدم کاملا شوکه شدم! چرا که سلول‌های غیر طبیعی دهانه رحمم تبدیل به سرطانی مهاجم شده بودند!

حالا باید رحمم را خارج کنم

«خب نگران نباشید حالم خوب است.» سرطان، مراحل اولیه‌اش را طی می‌کند اما هفته بعد باید رحمم را خارج کنند تا سلول‌های سرطانی بیشتر از این در رحم و دهانه آن تکثیر پیدا نکنند. جدا از همه اینها، دلیل ابتلایم به این سرطان بیشتر از هرچیزی شوکه‌ام کرده بود. من تا به حال آزمایشی برای شناسایی ویروس HPV نداده بودم و دکترم گفت که تقریبا تمام موارد سرطان دهانه رحم براثر این ویروس ایجاد می‌شوند. به عنوان یک مادر شاغل می‌توانم بگویم که در 10 سال گذشته تنها برای بارداری‌ها و زایمان‌هایم آزمایش داده بودم. در این مدت چندبار خانه‌مان را عوض کردیم و 3 بار فرصت کردم برای چکاپ به دکتر مراجعه کنم و حتی نتیجه و تاریخ معاینه‌هایم را هم یادداشت نکردم تا شاید بعدا به دردم بخورد. فقط کافی بود جواب پاپ اسمیرم طبیعی باشد. آن وقت همه چیز را فراموش می‌کردم. اما شما از تجربیات من درس بگیرید. در این مدت مسائل زیادی راجع به ویروس HPV، تست پاپ اسمیر و سرطان دهانه رحم یاد گرفتم و اکنون می‌خواهم شما را با آنها آشنا کنم.

به تست‌های گهگاه اکتفا نکنید!

بارداری و زایمان می‌توانند در دهانه رحم تغییراتی ایجاد کنند و روی نتیجه پاپ اسمیر تاثیر بگذارند. آسیبی که هنگام زایمان در بافت رحم ایجاد می شود ممکن است باعث نتیجه منفی کاذب یا بی‌نتیجه ماندن پاپ اسمیر شود اما ممکن است برعکس آن نیز اتفاق بیفتد. بیشتر از 10 سال نتایج پاپ اسمیر من تقریبا الگوی یکسانی داشتند، آن هم این بود که در زمان بارداری نتیجه پاپ اسمیرم غیر عادی می‌شد اما درست بعد از 6 هفته از زمان زایمان نتیجه آزمایش کاملا عادی می‌شد. پزشکانی که به آنها مراجعه کرده بودم به من می‌گفتند پروسه بارداری و زایمان می‌تواند باعث کنده‌شدن سلول‌های غیرعادی از سطح دهانه رحم شوند و به همین دلیل جواب آزمایش پاپ اسمیر بعد از زایمان، طبیعی نشان داده می‌شود. بنابراین ممکن است زیر این سطح، تغییرات غیرعادی سلولی هنوز درحال رخ دادن باشد و عفونت حاصل از HPV برطرف نشده باشد. از آنجایی که در این 10 سال هر 2 تا 3 سال یکبار باردار می‌شدم و فقط در زمان بارداری و بعد از زایمان آزمایش می‌دادم دیگر در زمان‌های عادی به سراغ این آزمایشات نمی‌رفتم. وقتی باردار می‌شویم مجبوریم همه آزمایشات لازم را بدهیم اما بعد از آن انگار بی‌خیال می‌شویم! اگر زمان به عقب برمی‌گشت حتما حداقل 6 ماه بعد از بارداری‌ام یک وقت ملاقات از پزشک می‌گرفتم تا مطمئن شوم جواب منفی پاپ اسمیرم کاذب نیست.

سیگار و قرص‌های بارداری در معرض اتهام

هرچه تعداد زایمان‌ها بیشتر شود احتمال ابتلا به عفونت‌های تکرار‌شونده HPV بیشتر می‌شود. علاوه بر این سیگار کشیدن، مصرف مداوم قرص‌های ضدبارداری و سایر مواردی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کنند هم می‌توانند این احتمال را افزایش دهند. اگر در یکی از این گروه‌ها قرار دارید اهمیت آزمایشات برای‌تان دو چندان می‌شود. دیسپلازی (رشد‌ غیرطبیعی‌ سلول‌های‌ پوشاننده‌ جدار داخلی‌ گردن‌ رحم‌) و CIS (سرطان در محل) را اغلب می‌توان با حفظ قدرت باروری درمان کرد. درمورد من چون سلول‌های سرطانی به دهانه رحم گسترش پیدا کرده‌اند، باید حتما رحمم را خارج کنم. خوشبختانه من و همسرم دیگر نمی‌خواهیم بچه‌دار شویم. اگر سرطان من پیشرفت کمتری داشت، می‌توانستیم با عمل تشخیصی LEEP (استفاده از الکتریسیته یا همان برق برای برداشتن ناحیه درگیر) آن‌ را برطرف کنیم. بیوپسی مخروطی و کرایوسرجری نیز از دیگر راه‌های درمانی دیسپلازی دهانه رحم هستند که به باروری آسیبی نمی‌زنند.

سالی یک بار آزمایش بدهید

قوانین عوض شده‌اند! پزشکان می‌گویند اگر خانمی از سلامت کامل برخوردار است و سابقه‌ای در زمینه بیماری‌های مرتبط با رحم ندارد، می‌تواند به جای آزمایش‌های سالیانه، هر 3 تا 5 سال یکبار پاپ اسمیر بدهد، اما خیلی از خانم ها هم بعد از بچه‌دار‌شدن دیگر حوصله اینکه سالی یکبار آزمایش بدهند را ندارند. بنابراین خیلی راحت از این قانون 3 تا 5 سال یکبار تبعیت می‌کنند! درحالی که ممکن است در یکی از این آزمایش‌ها جواب منفی کاذب بگیرید و به سلول‌های سرطانی 3 تا 5 سال دیگر زمان بدهید تا به رشد خود ادامه دهند! اگرچه سرطان دهانه رحم معمولا با سرعت پایینی پیش می‌رود اما برخی از انواع آن هم هستند که با سرعت زیادی شروع به تکثیر می‌کنند. اگر سالی یک بار پاپ اسمیر بدهید خیال‌تان از این بابت راحت خواهد شد. هزینه‌هایی که برای هر بار پاپ اسمیر می‌پردازید خیلی کمتر از هزینه‌های درمان سرطان خواهد بود. پس یادتان باشد آزمایش، دکتر و‌... فقط برای بچه‌ها و همسرتان نیست؛ کمی به فکر خود هم باشید! یک مادر سالم بهترین هدیه برای فرزندان‌تان است.

دقت کنید

ویروس HPV بسیار شایع است. اگر به این ویروس مبتلا شده‌اید به این معنی نیست که در روابط زناشویی بی‌دقتی کرده‌اید! بیشتر خانم‌ها و آقایان زمانی در طول زندگی خود به این ویروس مبتلا می‌شوند. درواقع تحقیقات نشان داده‌اند 3 نفر از هر 4 نفر در زندگی خود به این ویروس مبتلا می‌شوند! گرچه این ویروس معمولا از راه رابطه جنسی انتقال می‌یابد اما برای ابتلا به آن حتما لازم نیست رابطه‌ای برقرار کرد. بنابراین ممکن است یک خانم قبل از ازدواج هم به آن مبتلا شود. برخی از عفونت‌های حاصل از این ویروس خودبه‌خود درمان می‌شوند اما برخی دیگر در بدن پنهان می‌مانند. برای مثال ممکن است فرد با اولین ارتباط زناشویی به HPV مبتلا شود اما سال‌ها هیچ نشانه‌ای از خود بروز ندهد. درواقع برخی از انواع ویروس HPV ممکن است باعث ایجاد زگیل در ناحیه تناسلی، دست‌ها و پاها شوند اما برخی دیگر هیچ نشانه‌ای از خود بروز نمی‌دهند و ممکن است در آینده باعث سرطان‌های پیش رونده و مهاجم شوند. بعضی‌ از افراد وقتی می‌بینند جواب آزمایشات همیشگی‌شان طبیعی بوده و ناگهان در آزمایش جدیدشان متوجه وجود این ویروس می‌شوند فکر می‌کنند همسرشان از فرد دیگری گرفته و آنها این ویروس را از او گرفته‌اند درحالی که HPV می‌تواند سال‌ها بی هیچ نشانه‌ای در بدن باقی بماند پس حتما دلیل بر بی‌وفایی همسر نمی‌شود! این ویروس آنقدر رایج است که اگر شما یا همسرتان به آن مبتلا نشوید بیشتر جای تعجب دارد تا اینکه به آن مبتلا شوید! علاوه بر این از طریق تماس پوستی یا تماس با حوله و لباس‌های آلوده هم می‌تواند انتقال یابد.